دغدغه های امروز پوتین

اين در حالي‌است که ناتو نيز با اتخاذ سياست گسترش به شرق پيام آشکاري به کاخ کرملين داده است. در چنين شرايطي پوتين دقيقا دست بر روي نقطه اي گذاشته است که بسياري از اعضاي ناتو نسبت به آن احساس خطر مي کنند. اين نقطه " امنيت جمعي اروپا" است.چالش و تقابل ايجاد شده ميان روسيه و ناتو، چالشي مستمر و مزمن محسوب مي شود. اين چالش ماهيتي استراتژيک و روبنايي اقتصادي، سياسي و امنيتي دارد. در اين ميان اعمال تحريمهاي تازه اتحاديه اروپا عليه مسکو منجر به سخت تر و پيچيده تر شدن کلاف موجود شده است.

روسيه با تاکيد بر اينکه نمي‌خواهد اوکراين عضو ناتو شود، چنين احتمالي را "چالش بي‌سابقه" براي امنيت اروپا توصيف کرده است. دولت کي‌يف مايل است تا مذاکرات پيوستن به سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) را آغاز کند و در ماه اوت اين مسئله را اعلام و با جديت روندي را که در سال 2010 از سوي ويکتور يانوکوويچ، رئيس جمهوري حامي کرملين اوکراين متوقف شده بود، بار ديگر آغاز کرد.ناتو نيز عضويت اوکراين در اين ائتلاف را به تحقق مولفه‌هاي مهم ناتو مشروط کرده است. به رغم بدگماني روسيه، اين ائتلاف تاکنون از عضويت بسياري از کشورهاي شوروي سابق استقبال کرده که از جمله شامل سه کشور حوزه بالتيک شامل لتوني، استوني و ليتواني مي‌شود.در اين ميان نبايد فراموش کرد که روسيه نيز در مواجهه با کي يف ترجيح داده است بر روي نقطه ضعف ناتو يعني " امنيت جمعي اروپا" دست بگذارد.

در هر صورت ، امنيت اروپا اصلي ترين نقطه ضعهف ناتو محسوب مي شود. هم اکنون بسياري از اعضاي ناتو اروپايي هستند. در اين ميان کشورهاي آلمان و فرانسه و انگليس و لهستان با يکديگر بر سر نحوه تقابل با مسکو اختلاف نظر دارند و اين اختلاف نظر را بارها ابراز کرده اند. در هر صورت ميان کشورهاي عضو ناتو بر سر سياستهاي کلان اين مجموعه از جمله سياست گسترش به شرق عملا اتحادي وجود ندارد. اختلافات داخلي اعضاي ناتو بر سر نحوه و شدت مواجهه با روسيه روز به روز بيشتر مي شود. در اين ميان کشورهاي شرق اروپا نسبت به کشورهاي غرب اروپا مواضع تندتري دارند. با اين حال حتي برخي کشورهاي شرقي اروپا نظير جمهوري چک نيز با عضويت اوکراين در ناتو مخالف بوده و اين مخالفت خود را به صورت صريح و علني بيان کرده اند.

اين در حالي‌است که از سوي ديگر روسيه نيز به ناتو در خصوص گسترش اين سازمان نظامي به شرق اروپا هشدار داده است. اين اقدام ناتو مي تواند نقشه ژئو استراتژيک اروپا را تغيير دهد.

در اين ميان، مداخله جويي غرب در اوکراين ا زيک سو و اقداماتي که دولت کي يف در راستاي نزديکي به ناتو و اتحاديه اروپا صورت داده است، بر تغيير معادلات موجود در کي يف تاثير مستقيم گذاشته است. تمايل کي‌يف به سمت غرب، از جمله امضاي يک توافقنامه تجاري با اتحاديه اروپا موجب وقوع بحران کنوني با روسيه شد. مسکو نيز در واکنش به اين بحران کريمه را پس از برگزاري رفراندوم استقلال به خاک خود الحاق کرد و هم اکنون به مداخله مستقيم در درگيري شرق اوکراين متهم مي‌شود؛ اتهامي که کرملين نمي‌پذيرد.در چنين شرايطي اتحاديه اروپا به تحريمهاي خوئ عليه مسکو ادامه مي دهد.

سفير روسيه در اتحاديه اروپا بار ديگر با هشدار به اتحاديه اروپا در خصوص اعمال تحريم‌هايي عليه مسکو بر سر بحران اوکراين به طرف اروپايي هشدار داده است که روند صلح اوکراين را با حمايت از اين طرف جنگ در اوکراين تضعيف نکنيد. تنها شوراي امنيت حق دارد که تحريم اعمال کند، اما هيچ گاه تحريم‌ها ابزار کارآمدي نبوده است.اقدامات يکجانبه اتحاديه اروپا عليه روسيه اشتباه، غيرمنصفانه و گمراه کننده است و بر پايه اين فرضيه است که روسيه بخشي از درگيري اوکراين است، اما اين طور نبوده و هرگز هم نخواهد بود.

در اين ميان، گسترش ناتو به شرق و عضويت اوکراين و گرجستان در اين مجموعه خط قرمز روسيه در مقابل آتلانتيکي ها محسوب مي شود. اين اقدام در صورتي که عملي شود، خود نقطه آغاز تقابلي پايدار ميان مسکو و ناتو، حتي در ابعاد نظامي خواهد بود. اين تقابل پايدار هم اکنون کليد خورده است.اعلام مخالفت صريح برخي اعضاي ناتو با گسترش اين سازمان به شرق و همچنين عضويت اوکراين در اين مجموعه نشان مي دهد که غير از آمريکا،انگليس و لهستان، ديگر اعضاي ناتو پذيراي صرف هزينه تقابل بيشتر با مسکو بر سر مسئله اوکراين را ندارند. در چنين شرايطي آمريکا و انگليس بيش از هر زمان ديگري در مقابل مسکو احساس استيصال مي کنند.

در اين برهه حساس، مقامات اروپايي به صورت مستقيم و غير مستقيم مخالفت خود را با عضويت اوکراين در ناتو اعلان مي کنند.«بوگوسلاو سوبوتکا»نخست وزير جمهوري چک نيز صراحتا خطاب به ديگر مقامات اروپايي عنوان کرده است که اگر طرف اوکرايني طرح صلح فعلي پروشنکو حل بحران اين کشور را موفقيت آميز مي‌داند، اين دليل براي پذيرش همزمان نظريه وي براي عضويت در ناتو و اتحاديه اروپا نيست زيرا اتحاديه اروپا و ناتو نمي توانند خود را درگير بحران نظامي احتمالي ( ميان روسيه و اوکراين ) کنند. در اين ميان بسياري از شهروندان اروپايي نگران تقابل ميان غرب و روسيه و حتي جنگ ميان اين دو هستند. جنگي که در صورت وقوع آن ناتو مسلما برنده ميدان نخواهد بود! ناتو نشان داده است که در عرصه نظامي وارد تقابل مستقيم با مسکو نمي شود.اين موضوع در جريان جنگ اوستياي جنوبي در سال 2008 ميلادي و نبرد اخير در کريمه به اثبات رسيده است.