ناتوی عربی یک اقدام استثماری است

این طرحی است که به گفته مقامات کاخ سفید و خاورمیانه ای نسخه ای از ناتو یا ناتوی عربی است. دولت ترامپ امیدوار است که این ائتلاف که موقتا نام ائتلاف استراتژیک خاورمیانه نامگذاری شده است در جریان نشست ۱۲ و ۱۳ اکتبر سال جاری میلادی در واشنگتن مورد بررسی و رونمایی قرار دهد.

آمریکا با الگوگرفتن از ناتو، در پی تشکیل سازمانی به نام «ائتلاف راهبردی خاورمیانه» است که هدف آن مبارزه با نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه است. طرح ایجاد پیمان امنیتی پیش از سفر یکسال قبل ترامپ به عربستان از سوی مسئولان سعودی مطرح شد.

در گفتگو با دکتر «طلال عتریسی» رئیس مرکز منطقه ای و مطالعات سیاسی دانشگاه لبنان به بررسی این موضوع پرداخته ایم که در ادامه آمده است.

*قرار است از یک تشکل و ائتلاف نظامی با عنوان ائتلاف استراتژیک در خاورمیانه طی روزهای آتی در واشنگتن رونمایی شود، آمریکا، عربستان، امارات، مصر، اردن و بحرین در این ائتلاف علیه ایران مشارکت می کنند آیا ائتلاف مذکور دارای یک انسجام داخلی به عنوان یک تشکیلات و رژیم نظامی است؟

در سطح ائتلاف های ثابت آمریکا در جهان همچون ائتلاف ناتو ما شاهد عدم انسجام و اختلاف آشکار میان رهبران اروپا و آمریکا هستیم و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از کشورها اروپایی می خواهد که سهم مالی خود را در تامین بودجه ناتو افزایش دهند چرا که واشنگتن نمی خواهد فشار سنگین تامین بودجه این ائتلاف را برعهده بگیرد بنابراین من فکر نمی کنم ناتوی عربی چه در بحث توانمندی نظامی و چه اصول و مبادی، انسجام داشته باشد و بتواند کشورها را دور یکدیگر جمع کند. من گمان می کنم هدف اصلی ناتوی عربی تاراج اموال کشورها از سوی آمریکا تحت شعار و هدف کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون عربستان سعودی باشد کشوری که خواهان جنگ با ایران است.

*آینده این ائتلاف نظامی را در سایه شکست ائتلاف های نظامی گذشته علیه ایران مانند ائتلاف اسلامی علیه تروریسم به سرکردگی عربستان و ائتلافهای صورت گرفته از سوی شورای همکاری خلیج فارس را چگونه ارزیابی می کنید؟

این ائتلاف جدید ما را به یاد ائتلاف های عربستان سعودی طی سال های گذشته می اندازد ائتلافی همچون ائتلاف متجاوز عربی علیه یمن یا ائتلاف اسلامی که از سوی ریاض تشکیل شد و بیانیه ها و مواضعی را اعلام کرد که جنگ علیه یمن و مواضع [خصمانه] سعودی ها علیه ایران را تایید می کند. ناتوی عربی در واقعیت چیزی را تغییر نمی دهد. پیش از این میان اغلب کشورهای عربی و آمریکا در سوریه ائتلاف وجود داشت و همچنین در حال حاضر شاهد ائتلاف سعودی- اماراتی و آمریکایی در یمن هستیم، با وجود این چنین ائتلاف هایی علیرغم هزینه های گزافی که متحمل شده اند دستاورد مهمی در سوریه و یمن نداشته اند بنابراین ناتوی عربی که از آن به عنوان ائتلاف جدید یاد می شود کشورهای جدید و یا توانمندی های بسیاری را شامل نمی شود و در واقع همان تجارب پیشین است و کشورهای عضو ائتلافات گذشته را شامل می شود که وارد جنگ در سوریه و یمن شدند لذا ائتلاف جدید هرگز شامل نتایج جدیدی نخواهد بود.

*به نظر شما زمان بندی برای اعلام تشکیل این ائتلاف که ۳ هفته قبل از اجرای تحریم ها است چه معنایی دارد؟

اعلام تشکیل ائتلاف جدیدچند هفته پیش از اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران اقدامی عمدی است تا آمریکا خطاب به کشورهایی که عضو ناتوی عربی خواهند شد بگوید هدف از تشکیل این امر مقابله با ایران است در نتیجه این کشورها برای حمایت از خود در برابر ایران پول بیشتری را به حساب واشنگتن خواهند واریز کرد در واقع این اساس تشکیل این ائتلاف است و دونالد ترامپ پیش از تصدی ریاست جمهوری و پس از آن به صراحت اعلام کرده است که کشورهای حاشیه خلیج فارس اموال بسیاری دارند و باید برای اینکه آمریکا از آنها حمایت می کند هزینه پرداخت کنند. ترامپ با همین منطق با کشورهای اروپایی گفتگو می کند. لذا همزمانی اعلام تشکیل این ائتلاف با آغاز تحریم ها علیه ایران بیانگر این است که ترامپ می خواهد وانمود کند ایران هدف این ائتلاف قرار خواهد گرفت و واشنگتن از کشورهای حاشیه خلیج فارس در برابر ایران دفاع خواهد کرد اما در عین حال این موضوع تناقض در سیاست های آمریکا را نشان می دهد چرا که می شنویم رئیس جمهوری آمریکا آمادگی خود را برای مذاکره و دیدار با همتای ایرانی خود در هر زمان اعلام کرده است و این موضوع طبعا کشورهای حاشیه خلیج فارس که تنها به حمله آمریکا به ایران می اندیشند را نگران کرده است.

*در سایه سیاست های رئیس جمهوری آمریکا به نظر می رسد این ائتلاف نظامی زمینه را برای پول گرفتن از کشورهای عربی به بهانه ایران هراسی فراهم می کند نظر شما چیست؟

طبعا تشکیل این ائتلاف اموال بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس را نصیب دونالد ترامپ می کند و از نظر وی، کشورهای حاشیه خلیج فارس تنها مکانی برای جذب پول هستند و این کشورها به هیچ وجه مستقل نیستند و همچنین دارای هویت و شخصیت نیستند لذا از این منظر نیز با آنها تعامل می کند. ترامپ همواره به صورت علنی گفته است که کشورهای حاشیه خلیج فارس بدون حمایت واشنگتن یک هفته نیز دوام نخواهند آورد بنابراین من تاکید می کنم که هدف از تشکیل ناتوی عربی جذب اموال کشورهای حاشیه خلیج فارس از سوی آمریکا است و به عبارتی این عملیات بیش از آنکه یک روند سیاسی یا استراتژیک باشد یک اقدام استثماری است.

*ائتلاف نظامی مذکور بر پایه نیروی هوایی و دریایی استوار است در حالی که برای موفقیت باید بر نیروی زمینی تکیه کند. این مسئله را چگونه ارزیابی می کنید؟

تجارب گذشته ثابت کرده است که هر جنگ هوایی نمی تواند به نبرد پایان دهد یا پیروزی را رقم بزند، تجربه جنگ اسرائیل در جنوب لبنان این موضوع را تایید می کند. تجربه عربستان سعودی در یمن نیز بر این ایده تاکید دارد. عربستان از ۳ سال پیش تاکنون هر روز دهها عملیات و حمله هوایی در یمن انجام می دهد اما نمی تواند ولو یک کیلومتر در داخل یمن پیشروی کند بنابراین این ائتلاف برای مقابله با ایران یا حمله به ایران به عنوان مثلا دشمن فرضی این ائتلاف، ارتش زمینی تشکیل نداده است. از سوی دیگر هر نوع جنگ احتمالی ناتوی عربی علیه ایران به معنی این است که تمامی ائتلاف هدف قرار خواهد گرفت یعنی اگر مثلا عربستان یا امارات شریک این ائتلاف باشد هدف موشک های ایران قرار خواهند گرفت بنابراین این کشورها پیش از مشارکت در هر جنگ احتمالی علیه ایران باید دهها بار درباره آن فکر کنند. این بدین معنی است که جنگ هوایی معادله را تغییر نخواهد داد و دستاوردی به همراه نخواهد داشت اما در عین حال هر جنگی، تمامی منطقه را به آتش خواهد کشید و کشورهای حاشیه خلیج فارس هیزم این آتش خواهند بود و این برای ترامپ هیچ است.