نگاه «الحیاه» به تاثیر دیپلماسی معقول برتعدیل مواضع کشورها در نشست وین2

به گزارش اسلام تایمز ؛   به نقل از این رونامه، در این مقاله آمده است: در نخستین اجلاس فراگیر برای حل بحران سوریه که با حضور نمایندگان 17 کشور به همراه سازمان های بین المللی و منطقه ای در وین برگزار شد، نقاط قابل توجهی مطرح شده که زوایای ناگفته آن به تدریج درحال آشکار شدن است.

نکته اول در این خصوص، پیش نویس های اولیه ارائه شده به نشست از سوی آمریکا و متحدان عرب و منطقه ای آن است.

این پیش نویس، با آنچه تحت عنوان نتیجه بیانیه 9 ماده ای در نشست وین منتشر شد، فاصله متمایزی دارد که بیانگر ظرفیت های دیپلماتیک معقول و قدرت چانه زنی برای اجماع سازی سیاسی بین کشورهای ذینفع در حل بحران سوریه در عرصه بین المللی و منطقه ای است.

نکته دوم آن که طرف های عربی منطقه ای ناگزیر شده اند در خلال بیش از 9 ساعت مذاکرات فشرده، در برابر منطق مجاب کننده و مستدل و واقع­ بینانه جمهوری اسلامی متقاعد شوند و از طرح موضوعات توهمی و غیرقابل تطبیق در اجماع سازی ها تنزل کنند.

مرور موضوعات و مواضع مندرج در پیش نویس اولیه و نتیجه توافق ها که بصورتی مختصر در مقاله الحیاه امده به درستی بیانگر این حقیقت است و مالا رویکرد نتایج مثبت روی اوری به ضرورت منطق گفتمان سازنده طرف های منطقه ای در ارایه استدلال های اقناعی برای برون رفت از بحران منطقه ای باشیم ذیلا ترجمه مقاله الحیاه جهت قضاوت افکارعمومی منعکس میگردد:
ابراهیم حمیدی در این مقاله با اشاره به تغییراتی که پیش نویس بیانیه وین و بیانیه نهایی دارد، حجم این تغییرات را متوجه عقب نشینی آمریکایی ها از مواضع سابق خود در پیش نویس بیان می­کند.

به عقیده او، مقایسه ی پیش نویس بیانیه پایانی نشست پیشین وزرای خارجه در وین و نسخه پایانی که 19 کشور و سازمان بین المللی و منطقه ای بر سر آن توافق کردند، حجم تغییرات و «عقب نشینی» هایی را که وزیر خارجه آمریکا برای دست یافتن به راه حل نهایی با آن موافقت کرد، نشان می دهد که از بین آن ها: حذف «نقشه راه» برای مرحله انتقالی، ایجاد تمایز بین مرحله گفتگو و تحول سیاسی و حذف اشارات به بشار اسد است که در پیش نویس وجود داشت.

پیش نویس بیانیه ای که به گفته حمیدی، «الحیاه» به نسخه ای از آن دست پیدا کرده با این مطلب شروع می­شود که « مشارکت کنندگان بر این مسأله اتفاق نظر دارند که استمرار بحران سوریه در روند کنونی اش، به ویرانی کشور و افزایش گروه های تندرو و تهدید ثبات منطقه و افزایش پناهندگان و افزایش رنج انسانی به شیوه ای بی سابقه منجر می شود». وزرا بر حذف تمام این پاراگراف اتفاق نظر داشتند؛ اما عبارت های دیگری که حاکی از «استمرار اختلافات بین مشارکت کنندگان بر سر مسائل اصلی» بود با عبارت های «تنگ تر کردن شکاف» بین آن ها برای رسیدن به «تفاهم های مشترک» بر سر چند مسأله جایگزین شد.

روح پاراگراف اول مبنی بر «سوریه متحد و مستقل با ویژگی سکولار» باقی ماند و تغییری در این عبارت که این اصول باید به اعتبار اصول جوهری حفظ شود، ایجاد شد. این در نتیجه اعتراض برخی مشارکت کنندگان بود چراکه پیش نویس، منظور از «سکولار» بودن را به حاشیه راندن مطلق گروههای اسلامی معنی کرده که خلال پنج سال گذشته فعال بوده اند.

پاراگراف دوم پیش نویس تأکید می کند که «باید از نهادهای دولت به طور منسجم حفاظت کرد و حقوق تمام اقلیت ها هم باید مورد حمایت قرار گیرد». اما این در بیانیه نهایی به دو بخش تقسیم شده و بین «نهادهای دولت و بقای انسجام آن» و حقوق اجزای تشکیل دهنده سوریه جدایی ایجاد شده و عبارت «حقوق تمام سوری ها صرفنظر از نژاد و دین باید حفظ شود» آمده است. علت این تغییر آن بود که یک کشور منطقه ای به «تکرار سخن از اقلیت علوی و فراموشی اکثریت سنی» اعتراض کرد.

در بند دیگر، ضرورت «فعال سازی تلاش های دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ» جایگزین عبارت «راه حل سیاسی، به نفع ملت سوریه، ملل منطقه و جهان است» شد.

همچنین مناقشه زیادی در خصوص این بند پیش نویس صورت گرفت: «داعش و سازمان های تروریستی، چه آنها که در فهرست شورای امنیت آمده و چه آنها که طرف های شرکت کننده بر آن اتفاق نظر دارند، باید از میان بروند. طرف های شرکت کننده (باهم) برای یافتن این مطلب که چگونه فرایند انتقالی به گسترش همکاری شرکت کنندگان و فعال سازی فرایند رهایی سوریه از این سازمان های تروریستی بینجامد، اقدام خواهند کرد».

برخی طرف ها تلاش کردند «جبهه النصره» و «احرار الشام» را هم در این بند بگنجانند. در نهایت توافق شد معاونین وزرا طی جلسه ای برای اسامی این گروهها به اتفاق نظر برسند.

همچنین بند ششم پیش نویس مربوط به فرایند سیاسی، بیشترین تغییر را داشت. این بند اشعار می دارد: «پیرو بیانیه ژنو 2012، شرکت کنندگان عملیات سیاسی را برای گردهم آوردن نمایندگان حکومت بشار اسد و معارضین سوری تحت نظارت سازمان ملل به منظور مذاکره و اجرای نقشه (راه) سیاسی از سر می گیرند. این نقشه باید دربرگیرنده موارد کلیدی زیر باشد: الف) تأسیس شورای حکومت انتقالی خلال 4 تا 6 ماه از آغاز فرایند سیاسی مجدد؛ ب) ایجاد راهکارها برای تألیف و شکل دهی به پیش نویس قانون اساسی جدید؛ ج) برگزاری انتخابات با مدیریت و نظارت بین المللی برای تشکیل دولت جدید در ظرف 18 ماه» مناقشه گسترده ای برای این بند صورت گرفت.

تغییرات ایجاد شده عبارت بود از حذف عبارت «نقشه راه»، حذف زمان ها، حذف عبارت «حکومت بشار اسد» و جایگزینی آن با «حکومت سوریه» و تبدیل عبارت «مدیریت و نظارت بین المللی» با «مدیریت تحت نظر سازمان ملل».

یک عبارت دیگر هم بر این مبنا اضافه شد که: «عملیات سیاسی با هدایت سوریه و در اختیار سوری ها است و سوری ها خود آینده کشورشان را رقم خواهد زد».

بند هفتم در خصوص آتش بس به همان شکل باقی ماند و تأکید کرد که شرکت کنندگان با همکاری سازمان ملل، امکانات و مکانیزم اجرای آتش بس جامع را با مشخص شدن زمان آن به موازات ازسرگیری عملیات سیاسی مشخص کنند.

در خصوص شخص بشار اسد هم یک پاراگراف پیش نویس بر این مبنا حذف شد که «درحالی که طرف های حمایت کننده از معارضان سوری بر حذف بشار اسد به عنوان بخشی از مرحله انتقال سیاسی تأکید دارند، طرف های دیگری که حکومت اسد را حمایت می کنند معتقدند کنار رفتن اسد از طریق خواست مردم سوریه امکانپذیر است». جایگزین این عبارات در بیانیه این طور آمد که موضوع آینده اسد «باید در خلال 4 تا 6 ماه از آغاز ازسرگیری عملیات سیاسی، مشخص شود».

یک پاراگراف حذف شده دیگر هم بر این مبنا بود که «شورای امنیت باید قطعنامه ای صادر کرده که مکانیزم عملیات انتقال سیاسی مورد توافق و آتش بس جامع را در بر داشته باشد.