دیدار با دوستان | اهداف پوتین از سفر به ابوظبی و ریاض

گفتگو درباره جنگ غزه
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین روز سه‌شنبه گفته است که مذاکرات در ابوظبی و ریاض بر روابط دوجانبه و جنگ اسرائیل و حماس متمرکز خواهد بود.

روسیه همواره به دنبال افزایش نفوذ خود در خاورمیانه بوده و به نظر می‌رسد که جنگ کنونی در غزه باعث شده تا مسکو بر تحرکات خود در منطقه بیافزاید. «جیمز نیکسی» و «نیکولای کوژانوف» از کارشناسان چتم هاوس معتقدند که روسیه مثل آمریکا پیوند و وفاداری عمیقی با اسرائیل ندارد و روشی که در برابر جنگ غزه در پیش گرفته متفاوت از رویکرد غرب و آمریکاست. در واقع روس‌ها واکنش متفاوتی در برابر جنگ غزه در مقایسه با غرب و آمریکا داشته‌اند و حتی در ماه گذشته همزمان با عملیات رژیم صهیونیستی در غزه میزبان هیئتی از گروه مقاومت حماس در مسکو بودند. این میزبانی نشان داد که روس‌ها در برابر روابط خود با حماس، نگرانی از واکنش تل آویو ندارند و روابط سرد مسکو با تل آویو برای کرملین چندان اهمیتی ندارد.

روسیه همچنین در گذشته تلاش کرده روابط مثبتی با رهبران فلسطین داشته باشد و در پی حمله حماس در 7 اکتبر که فلسطینی‌ها آن را طوفان الاقصی می نامند، واشنگتن را مقصر دانست. پوتین سه روز پس از کشته شدن 1200 اسرائیلی با خونسردی معروف خود در دیدار با نخست وزیر عراق گفت: «فکر می کنم بسیاری با من هم عقیده باشند که این نمونه بارز سیاست شکست خورده آمریکا در خاورمیانه است که تلاش کرد روند حل و فصل بحران فلسطین را در انحصار خود درآورد.» حتی پس از این اظهارات، میزبانی مسکو از هیئت حماس در 26 اکتبر یعنی حدود دو هفته بعد از طوفان الاقصی، خشم مقامات تل آویو را برانگیخت. این رویکرد روسیه در قبال تل آویو البته چندان هم عجیب نیست. متحد اصلی اسرائیل، ایالات متحده است و دشمن اصلی روسیه هم در حال حاضر ایالت متحده است. رویترز قبلا با استناد به سخنان «سرگئی مارکوف»، مشاور پیشین کرملین گفته بود که ایران به عنوان متحد حماس، متحد روسیه هم است. از این رو مواضع روسیه در قابل تحولات فلسطین در مقایسه با کشورهای غربی و آمریکا به طور کامل متفاوت است و به نظر می‌رسد این رویکرد به فلسطین بیشتر گرایش دارد.

پای نفت در میان است
البته فقط موضوع فلسطین نیست که در سفر پوتین به ابوظبی و ریاض مورد بحث و گفتگو قرار خواهد گرفت. در نشست رئیس جمهور روسیه با رهبران امارات و عربستان همچنین قرار است در مورد قیمت نفت نیز گفتگو شود. روسیه، عربستان سعودی و امارات همگی اعضای اوپک پلاس، گروهی از کشورهای تولیدکننده نفت هستند. هفته گذشته، اعضای اوپک پلاس داوطلبانه موافقت کردند که تولید خود را کاهش دهند تا به افزایش قیمت های جهانی نفت کمک کنند و به نظر می‌رسد این تصمیم با هماهنگی همزمان مسکو، ابوظبی و ریاض صورت گرفته است.

سفر به کشورهای متحد
پوتین ابتدا وارد امارات متحده عربی خواهد شد و سپس در عربستان سعودی برای گفت‌وگو با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان توقف کوتاهی خواهد کرد. «یوری اوشاکوف»، دستیار پوتین به رسانه های روسی گفته است: «امیدوارم این مذاکرات بسیار مفیدی باشد و ما آن را بسیار مهم می دانیم.» در عین حال سفر فعلی پوتین از این جهت مهم است که در پی حمله روسیه به اوکراین، او به ندرت به خارج از کشور سفر کرده است. آخرین سفر پوتین به خارج از مرزهای اتحاد جماهیر شوروی سابق در ماه اکتبر به چین بود. پوتین همچنین دو ماه پیش از شرکت در نشست بریکس در آفریقای جنوبی خودداری کرد، زیرا برخی منابع آفریقای جنوبی احتمال بازداشت پوتین با توجه به حکم دیوان بین‌المللی کیفری درباره جنگ اوکراین را مطرح کرده بودند. با این حال پوتین در سفر به امارات و عربستان نگرانی چندانی ندارد وهر دو کشور را متحد نزدیک خود می‌داند. در عین حال، نه امارات متحده عربی و نه عربستان سعودی معاهده تأسیس دیوان بین المللی کیفری را امضا نکرده اند، به این معنی که در صورت ورود پوتین به قلمرو آنها، این کشورها مجبور به بازداشت رئیس جمهور روسیه نیستند. آخرین سفر پوتین به منطقه - همچنین به امارات و عربستان سعودی - در سال ۲۰۱۹ انجام شد. با این حال، پوتین به طور منظم با رهبران عرب در حاشیه سایر رویدادهای بین المللی تماس دارد.

همچنین باید در نظر داشت که تلاش پوتین برای تقویت روابط خود با کشورهای حوزه خلیج فارس و دیگر کشورهای خاورمیانه بخشی از تلاش های او برای نشان دادن این است که اقدامات آمریکا و غرب برای منزوی کردن مسکو از طریق تحریم ها به دلیل جنگ با اوکراین شکست خورده است.