فلسطین؛ لزوم حمایت سیاسی بینالمللی، هست ها و بایدها
مسئله فلسطین یکی از پیچیده ترین موضوعات تاریخ معاصر پس از جنگ جهانی دوم بوده و همواره یکی از کانونهای مهم تحولات غرب آسیا بوده است. مسئله فلسطین همچنین موجب تشکیل بلوک بندیهای این منطقه بوده است. قدرتهای حمایتگر رژیم صهیونیستی و دستگاههای امنیتی و سیاسی این رژیم همواره تلاش نموده اند، قدس را از مرکز تحولات و توجهات دور سازند و آن را از تقابل «اسلام- صهیونیسم» به جنگ «عرب-یهود» و نهایتاً به «فلسطینی-صهیونیستی» تبدیل سازند.
با ورود به قرن بیست و یکم و بروز حوادثی مثل خروج ارتش صهیونیستی از جنوب لبنان، انتفاضه دوم، عقب نشینی از غزه، گفتگوهای بیحاصل سازش، ترور رهبران فلسطینی و جنایت های این رژیم طی جنگهای ۳۳ روزه و ۲۲ روزه و ۵۱ روزه موجب توجه بین المللی به مسئلهی فلسطین شده است.
گسترش رسانه ها و گروههای مردم نهاد، اهمیت یافتن بازیگران غیردولتی، پررنگتر شدن مسئله حقوق بشر و ادامه یافتن ظلم فزاینده رژیم اشغالگر قدس لزوم توجه و حمایت سیاسی از مسئله فلسطین را آشکارتر کرده است، مسئلهای که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در ششمین کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین به آن اشاره کردهاند. پژوهش پیش رو به دنبال بررسی حمایت های سیاسی بین المللی صورت گرفته از فلسطین طی یک دهه گذشته، واکاوی فعالیت سیاسی سازمان ساف و دولت خودگردان فلسطینی در عرصه بین الملل و نهایتاً رسیدن به راهکارهای سیاسی جهت حمایت از فلسطین است.
حمایتهای بین المللی از فلسطین و تأثیر آنها طی یک دههی اخیر
از سال ۲۰۰۴ تاکنون ۳۴ کشور به جمع کشورهایی که کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند پیوسته اند. حال حاضر ۱۳۸ کشور که جمعیتی در حدود ۶ میلیارد نفر را شامل میشوند کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند.
سیاست های تهاجمی رژیم صهیونیستی از سال 2000 به بعد، شامل سرکوب انتفاضه دوم (2000-2005) و سوم (2015 تا کنون)، ترور و بازداشت طولانیمدت شخصیت های فلسطینی، تهاجم های مکرر به غزه و به بنبست کشاندن گفت وگوهای صلح موجب شده است موج بین المللی فزاینده ای علیه تلآویو و حمایت از فلسطینی ها ایجاد گردد.
شکست گفتگوهای مستقیم در سال ۲۰۱۰ و تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه در سال ۲۰۱۲ را باید یکی از نقاط عطف در جبهه گیری مثبت بین المللی نسبت به موضوع فلسطین دانست. در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲ مجمع عمومی سازمان ملل متحد وضعیت فلسطین را به «دولت ناظر غیر عضو» تغییر داد[۱] به عبارتی فلسطین از «عضو ناظر» به «دولت ناظر» ارتقاء یافت.
تبدیل فلسطین به عضو ناظر از سوی مجمع عمومی موجب خواهد شد تمام حقوق کشورها در حقوق بینالملل به آن تعلق گیرد که شامل مصونیت سران دولتی فلسطین، امکان استفاده از نیروی نظامی، برخورداری از حق دفاع مشروع فردی و جمعی در برابر حمله نظامی، ممنوعیت مداخله کشورهای خارجی در امور داخلی فلسطین، ارائه دعاوی حقوقی علیه رژیم اشغالگر قدس به دادگاههای بینالمللی، امکان عضویت در سایر سازمانهای دولتی و آژانسهای تخصصی و همچنین برخورداری از حق انعقاد معاهده میشود.
در بُعد منطقه ای نیز طی یک دهه گذشته حمایت از فلسطینیها سیر صعودی داشته است، حمایت کشورهای آمریکای لاتین و جنوبی را میتوان یکی از برگهای برنده فلسطینیها در عرصه بین المللی دانست. مواضع کشورهای آمریکای لاتین در جریان تهاجم های مکرر رژیم صهیونیستی علیه فلسطین همواره به نفع گروههای فلسطینی بوده است.
در جریان تهاجم ۵۱ روزه سال ۲۰۱۴ رژیم صهیونیستی به غزه، بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین روابط خود را با رژیم اشغالگر قدس محدود و سفرای این رژیم را فراخواندند. در همان سال اکوادور میزبان کمپینهای بزرگ حمایت از فلسطین بود. در آوریل ۲۰۱۵ ونزوئلا میزبان کمپین بینالمللی بازگشت آوارگان فلسطینی شد، شیلی به عنوان کشوری که دارای بزرگترین اقلیت فلسطینی تبار در خارج از غرب آسیا است در آگوست ۲۰۱۵ میزبان هیات بلند پایه ای از فلسطین بهمنظور توسعه روابط دوجانبه بود، یک ماه بعد در حالی که اروپا درهای خود را بر آوارگان غرب آسیا بسته بود، آرژانتین اعلام کرد که حاضر به پذیرش آوارگان سوری و فلسطینی برای
مدت ۲ سال خواهد بود[۲]. همین حمایتها موجب شد که سفیر فلسطین در ونزوئلا، خانم «لیندا صبح علی»، در آگوست ۲۰۱۴ جمله تاریخی خود را خطاب به نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا اینگونه بیان کند: «شما و مردم آمریکای لاتین بیش از برخی از برادران عرب ما، از فلسطین حمایت کرده اید[۳]».
از سوی دیگر اما بلوک کشورهای عربی از ۴ دهه گذشته تاکنون از سیاستهای تهاجمی علیه رژیم صهیونیستی دست برداشته و به حمایتهای مالی و دیپلماتیک از فلسطین بسنده کرده اند،[۴] با نگاهی به ۷۰ سال گذشته یعنی از زمان برگزاری اولین اجلاس سران عرب، روشن میشود که مسئله فلسطین محور مسائل همه اجلاسهای عربی بوده است اما به گفته عبدالقادر یاسین نویسنده و روزنامه نگاری که مسائل فلسطین را زیر نظر دارد، هر اجلاس سران عرب برای اعراب بدتر از اجلاس قبلی بود[۵].
در اروپا نیز پارلمانهای متعدد کشورهای اروپائی از جمله انگلیس، اسپانیا، ایرلند، یونان طرح به رسمیت شناخته شدن فلسطین را به دولتهای خود ارائه دادهاند. سوئد اولین کشور اروپائی بود که فلسطین را به رسمیت شناخت. در اواخر ۲۰۱۴ نیز پارلمان اروپا طرحی را مبنی بر به رسمیت شناخته شدن فلسطین تصویب کرد.
در سپتامبر ۲۰۱۵ برای اولین بار پس از تشکیل سازمان ملل پرچم فلسطین در این سازمان و همه نهادهای تابعه آن برافراشته شد. متعاقباً یونان در دسامبر همان سال کشور فلسطین را به رسمیت شناخت، چند روز بعد واتیکان در اوایل ۲۰۱۶ رسماً فلسطین را به عنوان کشوری مستقل مورد شناسایی قرار داد.
قطعنامه شماره ۲۳۳۴ شورای امنیت سازمان ملل در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۶ با ۱۴ رأی موافق و یک رأی ممتنع (آمریکا) علیه شهرکسازی های رژیم صهیونیستی را میتوان مهمترین حمایت بین المللی از فلسطین از سال ۲۰۰۰ تاکنون دانست. این قطعنامه یکی از آخرین حمایت های بین المللی از فلسطین است که ضربه مهلکی به تلاشهای تلآویو برای کسب مشروعیت بینالمللی وارد ساخت.
۶ کنفرانس بین المللی در حمایت از فلسطین به میزبانی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است که آخرین آن ۲۰ فوریه ۲۰۱۷ بوده است، تهران جدیترین حامی فلسطین در ابعاد نظامی و سیاسی است، رمضان عبدالله در سال ۲۰۱۶ در بیست ونهمین سالروز تشکیل جهاد اسلامی در غزه گفته بود: «جمهوری اسلامی ایران تنها کشور حامی فلسطین است و اعراب باید آن را الگوی خود قرار دهند.[۶]»
در مجموع باید عنوان داشت که سیاست های حمایتی از فلسطین از سال ۲۰۰۸ به بعد ابعاد بین المللی یافته است، آمریکای جنوبی در ابعاد دیپلماتیک، اروپا در بُعد حقوق بشر و مخالفت با شهرک سازی رژیم اشغالگر قدس، بلوک عربی حمایتهای رسانهای و مالی و کشورهای جبهه مقاومت که در رأس آن جمهوری اسلامی قرار دارد ضمن حمایتهای سیاسی و دیپلماتیک حمایتهای تسلیحاتی را نیز از فلسطین بر عهده داشته است.
از سوی دیگر حمایتهای بین المللی از فلسطین، با تمرکز و هماهنگی بیشتری دنبال میشود، محکومیت رژیم صهیونیستی در جنگ ۲۰۰۸، عضویت فلسطین در یونسکو، پذیرش فلسطین به عنوان دولت ناظر غیر عضو در سازمان ملل و رأی شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت رژیم صهیونیستی در اواخر سال ۲۰۱۶ با همین نگاه قابل ارزیابی است. با وجود گسترش حمایتهای بین المللی از فلسطین، یک خطر جدی به صورت آشکار در قبال این حمایتها جنبش مقاومت فلسطینی و مردم فلسطین را تهدید میکند و آن کانالیزه شدن جنبشهای مقاومت بهسوی مذاکره و تن دادن به سازش با رژیم صهیونیستی است.
تشکیلات خودگردان؛ اقدامات و دستاوردها
دولت خودگردان فلسطین از سال ۲۰۰۰ تاکنون رویکردهای متفاوتی را در مواجهه با رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده است. یاسر عرفات در آستانه انتفاضه الاقصی (۲۰۰۰) رویکرد محکمتری نسبت به دهه ۹۰ در برخورد با رژیم اشغالگر قدس اتخاذ کرد[۷]، مرگ او و تحولات داخلی فلسطین که منجر به تشکیل دولت اسماعیل هنیه و متعاقب آن درگیری داخلی گروههای فلسطینی شد، به همان میزان که گروههای مقاومت را در نبرد با رژیم صهیونیستی مصممتر کرد، دولت خودگردان را نیز در مصالحه و سازش با رژیم صهیونیستی ترغیب نمود.
دولت خودگردان از سال ۲۰۰۸ تاکنون طی سه مرحله بیش از ۵۰ نشست با مقامات رژیم صهیونیستی
انجام دادهاند و طی سالهای پس از ۲۰۰۰ بیش از ۱۸ طرح سازش مورد بررسی طرفین قرار گرفته است، اولین آن مربوط به جولای ۲۰۰۰ با عنوان کمپ دیوید ۲ و آخرین آن طرح فرانسه در میانه ۲۰۱۶ و طرح ژنرال سیسی در اواخر همان سال بوده است با این وجود هیچ توافق آشکاری در ۵ مسئله مهم اختلافی یعنی مسئله آوارگان، شهرکها، سرنوشت قدس، مرزها و مسئله امنیت حاصل نشده است[۸].
آنچه موجب تمرکز بین المللی به مسئله قدس و حمایت از فلسطین شده است نه مذاکرات سازش بلکه تهاجم گسترده نظامی رژیم صهیونیستی به غزه و لزوم توقف این تهاجمات بوده است، به همین دلیل است که موج محکومیت رژیم اشغالگر قدس و توجه به غزه پس از جنگ ۲۲ روزه ۲۰۰۸-۲۰۰۹ ایجاد شده است.
محمود عباس در اواخر سپتامبر ۲۰۱۱ با استفاده از موج حمایتی بینالمللی از فلسطین (به واسطه مبارزات گروههای مقاومت فلسطینی) برای اولین بار تقاضای خود مبنی بر پذیرش فلسطین به عنوان دولت مستقل در سازمان ملل را به بانکیمون، دبیرکل وقت این سازمان، ارائه داد، این درخواست با وتوی آمریکا در شورای امنیت مواجه شد. در اواخر اکتبر با وجود مخالفتهای جدی آمریکا، فلسطین موفق شد با رأی بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل به عضویت یونسکو درآید[۹].
در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۲ محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به نمایندگی از سازمان آزادیبخش فلسطین (که به عنوان نماینده قانونی فلسطین در کشورها و مجامع شناخته میشود)، درخواست عضویت آن کشور را تکرار کرد. یک ماه بعد فلسطین به عنوان «دولت ناظر غیر عضو» در آن مجمع پذیرفته شد و از ۱۷ دسامبر همان سال استفاده از نام دولت فلسطین در تمامی اسناد رسمی سازمان ملل الزامی شد.[۱۰] در تاریخ ۱ آوریل ۲۰۱۵ دولت فلسطین به عضویت دادگاه بینالمللی لاهه درآمد.
آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد آن است که این دستاوردها در سایه مذاکره به دست نیامدهاند، بلکه ماحصل مبارزه گروههای مقاومت و در تنگنا قرار دادن رژیم صهیونیستی از یک سو و تهاجم خارج از قاعده و عرف ارتش این رژیم به ساکنان غزه و متعاقباً فشارهای بینالمللی به تلآویو بوده است.
حمایتهای سیاسی؛ روشها و راهکارها
رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیتالله خامنهای در بخشی از بیانات خود در اولین روز کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین که سوم اسفند ۱۳۹۵(۲۱ فوریه ۲۰۱۷) در تهران برگزار شد فرمودند: «هرگز نباید از اهمیت حمایت سیاسی از مردم فلسطین غافل بود که در جهان امروز از اولویّت ویژهای برخوردار است. ملتهای مسلمان و آزادیخواه با هر سلیقه و روش، امّا میتوانند در یک هدف گرد همآیند و آن فلسطین و ضرورت تلاش برای آزادی آن است. با پدیدار شدن نشانههای افول رژیم صهیونیستی و ضعفی که بر متّحدان اصلی آن بهویژه ایالاتمتحدهی آمریکا حاکم شده است، مشاهده میشود که اندک اندک، فضای جهانی نیز به سمت مقابله با اقدامات خصمانه و غیرقانونی و غیرانسانی رژیم صهیونیستی میل میکند»
اگر چه از سال ۲۰۰۸ به بعد حمایتهای سیاسی از فلسطین گسترش یافت و به ابعاد بینالمللی آن افزوده شده است اما بنا به فرمایش معظم له: «البتّه هنوز جامعهی جهانی و کشورهای منطقه نتوانستهاند به مسئولیّت خود در برابر این مسئلهی انسانی عمل کنند.»[۱۱] حمایت سیاسی در ابعاد منطقهای و بینالمللی از چند مسیر قابل انجام است:
حمایت رسانهای؛ آنچه مسلم است جنگ رسانهای از برجستهترین مؤلفههای جنگ نرم و جنگهای مدرن در جهان کنونی محسوب میشود. جنگ نرم بهمثابه راهبرد و استراتژی انتخابی نظام سلطه، برای تسلط بر افکار و اراده ملتها تدوین و طراحی شده است[۱۲]. از ابتدای اختراع و تاسیس ایستگاههای رادیو و تلویزیون تا اوایل سال ۲۰۰۰ رسانههای غربی قدرت مطلق را در شکلدهی به اذهان مخاطبان بینالمللی داشتند با آغاز قرن ۲۱ و گسترش ارتباطات انحصار از دست غرب (به ویژه فرانسه، آمریکا و انگلیس) خارج شد و کشورهای اسلامی مانند ایران، ترکیه، عربستان و قطر مبادرت به شبکههای رسانهای بینالمللی کردند.
رسانههای دنیای اسلام نشان دادهاند که اگر عزم جدی وجود داشته باشد میتوانند نقش فوق العادهای در حمایت از فلسطین
و آشکار ساختن چهره اشغالگرانه رژیم صهیونیستی داشته باشند. به عنوان مثال اگر چه نمیتوان از سوگیری های شبکه الجزیره در جریان تحولات سوریه چشم پوشی کرد و برخی از تحلیلگران حتی نقش درخشان این شبکه در انعکاس تهاجم و جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه در سال ۲۰۱۴ را ناشی از ارتباط قوی دولت قطر با حماس و اخوان المسلمین در آن برهه زمانی میدانستند[۱۳]، اما پخش گزارشهای فوری و انعکاس بینالمللی آنها نقش مهمی در محکومیت سراسری رژیم صهیونیستی ایفا کرد. ممنوعیت پخش و اخراج خبرنگاران شبکه پرس تی وی توسط بعضی از کشورهای غربی نیز نمونه بارزی از گسترش نقش رسانههای اسلامی در حمایت از فلسطین است.
تاسیس اتحادیه بینالمللی رسانههای اسلامی (ICIM) که سال گذشته میلادی در اندونزی و با تأکید بر حمایت رسانهای از فلسطین صورت گرفت یکی از مهمترین گامهای دنیای اسلام در حمایت رسانهای از مقاومت فلسطینی بوده است. تشکیل این اتحادیه میتواند در هماهنگ سازی دولتها در پوشش اخبار فلسطین نقش بهسزائی داشته باشد، مدیر شبکه المیادین در دومین روز کنفرانس حمایت از فلسطین در تهران گفته بود: «برخی از رسانههای عربی شریک رسانههای رژیم صهیونیستی شدهاند[۱۴]».
حمایت سازمانی و نهادی؛ نهاد را نباید تنها یک مؤسسه برای انجام هدفی خاص مانند تعلیم، بهداشت، هماهنگی و خدمات در نظر گرفت، بلکه باید آن را الگویی متشکل از رفتار جمعی یا گروهی دانست که بهعنوان جزء و بخش اساسی یک فرهنگ پذیرفته میشود. به عبارتی نهاد را میتوان شامل رسوم، عادات اجتماعی، قوانین، روشهای فکری و بهطور کلی روش زندگی دانست.
اگر چه هماکنون سازمانها و نهادهای ملی، منطقهای و بینالمللی متعددی در دنیای اسلام به منظور حمایت از فلسطین وجود دارد اما عدم اتحاد و هماهنگی بین کشورهای اسلامی عضو، از یک سو و دولت محوری محض آنان از سوی دیگر موجب ناکارائی آنان شده است. به عنوان مثال اگر چه تشکیل سازمان همکاریهای اسلامی به عنوان بزرگترین سازمان اسلامی، در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ صهیونیستها ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪاﻻﻗﺼﻲ بوده است، اما این سازمان هیچگاه ﻣﺴﺌﻠﻪ بیتالمقدس را ﺟﺪای از ﻣﺴﺌﻠﻪﻛﻠﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻧﺪاده اﺳﺖ. غیرقابل ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در اﻫﺪاف اﻋﻼم ﺷﺪه ﺳﺎزﻣﺎن کاملاً ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ. کمیته قدس نیز به عنوان یکی از کمیتههای مهم ششگانه این سازمان ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ ﻛﺸﻮرﻫﺎی اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ[۱۵].
جنبش عدم تعهد نیز با وجود عضویت ۱۲۰ کشور و این واقعیت که فلسطین تنها موضوعی است که از توافق مطلق اعضا برخوردار است[۱۶] و با وجود کمیته مستقل جهت بررسی مسئله فلسطین، نتوانسته است گامی عملی در راستای کاهش رنج تاریخی فلسطینیها بردارد. عدم ارتباط مستمر نهادهای ملی حامی فلسطین و اتکای صرف نهادهای منطقهای به دولتها دو مشکل بزرگ ماهوی سازمانهای حامی فلسطین در عرصه بینالملل هستند.
پیشنهاد رئیس مجلس ملی زیمبابوه در ششمین کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین مبنی بر تشکیل یک کمیته پارلمانی متشکل از کشورهای شرکت کننده در کنفرانس تهران جهت پیگیری ابتکار عملهای بینالمللی یکی از مثالهای بارز در نهادسازی حمایتی از فلسطین است. به هر تقدیر ورود جدی کشورهای اسلامی و حامی فلسطین به مسئله حمایت نهادی در قالب پشتیبانی سیاسی از فلسطین مسئلهای است که میتواند به عنوان گام مؤثری در پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی تلقی گردد.
حمایت حقوقی؛ گسترش ارتباطات و اهمیت یافتن افکار عمومی و در اولویت قرار گرفتن مسائلی همچون حقوق بشر موجب شده است که فلسطین به عنوان یکی از کانونهایی که به شدت تحت تعرض حقوقی و جنایات جنگی قرار دارد مورد توجه قرار گیرد. نفوذ فوقالعاده صهیونیستها در نهادهای قضائی و دادگستری بینالمللی موجب شده است این نهادها نتوانند نقش پررنگی در محکومیت رژیم اشغالگر قدس ایفا نمایند، به عنوان مثال دیدهبان حقوق بشر در سال ۱۹۷۸ تاسیس شد. این سازمان از ابتدای تأسیسش تا سال ۱۹۹۹ توسط یک صهیونیست به نام رابرت برینشتاین ریاست افتخاری میشده
است[۱۷]. همچنین سازمان عفو بینالملل، اگر چه در جریان جنگ ۲۲ روزه ۲۰۰۸ رژیم صهیونیستی را به دلیل تخریب وسیع خانههای مسکونی غزه و استفاده از سلاحهای ممنوعه محکوم کرد اما ضمن محکوم کردن گروههای مقاومت، به محکومیت آنان، همپای رژیم صهیونیستی پرداخت. بهطور کلی دادگاههای بینالمللی تاکنون برای جهان اسلام رأی مثبتی صادر نکردهاند. پروندههای کشورهای اسلامی در لاهه چه در دیوان دادگستری بینالمللی چه در دیوان کیفری بینالمللی که علیه کشورهای اسلامی بوده و غربیها یا رژیم صهیونیستی محکوم نشدهاند یا دستکم طرفین را راضی کردهاند و قاتل و مقتول در یک کف قرار داده شده است و این دادگاهها بیطرف و مستقل نیستند[۱۸].
اگر چه هماکنون دولت فلسطین عضوی از دادگاه لاهه است اما بعید به نظر میرسد بدون پشتوانه حقوقی و سیاسی کشورهای اسلامی بتواند به اعاده حق خود در مقابل رژیم صهیونیستی و حامیان غربی او مبادرت ورزد. به همین جهت دولتهای اسلامی از سه طریق باید خود به حمایت حقوقی از فلسطین اقدام کنند، اول استفاده از بلوک کشورهای اسلامی در سازمانهای حقوقی، دوم حمایت از گروههای حقوقی مردمنهاد و سوم تشکیل نهادهای دادگستری اسلامی مانند دیوان بینالمللی عدالت اسلامی که اگر چه از دهههای گذشته تاکنون زمزمههای تشکیل آن بوده اما به دلایلی تحقق نیافته است[۱۹].
تلاش برای وحدت گروههای فلسطینی؛ در یک دهه گذشته گروههای فلسطینی ۶ بار مبادرت به گفتگو و انجام توافق بر سر تشکیل دولت ملی و وحدت سراسری کردهاند، بار اول در سال ۲۰۰۷ در مکه، سپس در اواخر ۲۰۱۰ در سوریه، بار سوم در ماه می سال ۲۰۱۱ در قاهره و سپس در فوریه ۲۰۱۲ با وساطت قطر، بار پنجم در ماه می ۲۰۱۴ در غزه و نهایتاً در سال ۲۰۱۶ با وساطت دولت ژنرال سیسی. با این وجود این گروهها هیچگاه موفق به تشکیل دولت وحدت ملی پایدار نشدهاند.
وحدت گروههای فلسطینی نقش بسیار مهمی در ایفای حقوق فلسطینیان در عرصه بینالمللی دارد، در بُعد عملی نیز دولت خودگردان زمانی به موفقیت در عرصه بینالمللی و مواجهه با رژیم صهیونیستی شده که با پشتوانه مستقیم و غیرمستقیم گروههای مقاومت همراه بوده است.
رژیم صهیونیستی به شدت از توافق طرفین فلسطینی وحشت دارد، نتانیاهو عدم همراهی ساف با حماس را یکی از پیش شرطهای مذاکرات دانسته است، از سوی دیگر سیر تحولات فلسطین نشان داده است پس از هر توافق ملی در فلسطین رژیم صهیونیستی یک گام به عقب رفته است، به عنوان مثال تنها چند روز پس از توافق ۲۰۱۳ گروههای فلسطینی، برخی مقامات اسبق ارتش و سیاستمداران بازنشسته رژیم صهیونیستی با بیان طرح راه حل تشکیل دو کشور، خطاب به دولت ایالاتمتحده بر لزوم عقب نشینی یک جانبه این رژیم از نود درصد مساحت کرانه باختری تأکید کردند[۲۰]. یکی از پیش شرطهای مهم حصول گروههای فلسطینی به توافق پایدار و مبادرت آنها به تشکیل دولت ملی، هماهنگی و همگرایی قدرتهای بزرگ اسلامی منطقه از جمله مصر، ایران، عربستان و ترکیه است از همین رو شایسته است که کشورهای اسلامی منطقه با کنار گذاشتن اختلاف عقیده (حداقل پیرامون مسئله فلسطین) به همگرایی گروههای فلسطینی برای احقاق حقوق از دست رفته فلسطینیها مبادرت ورزند.
نتیجه
فلسطین از زمان تشکیل اشغالگرانه و جعلی رژیم صهیونیستی به قلب تحولات منطقه غرب آسیا تبدیل شده است، صهیونیسم بین المللی با نفوذ در رسانههای بزرگ و نهادهای بینالمللی و همچنین تأثیر بر سیاستمداران غربی تلاش کرده است مسئله فلسطین را از ماهیت تخاصم اسلام-صهیونیسم به «فلسطینی-اسرائیلی» تبدیل نماید تا حدودی نیز موفق شده است. ورود به قرن بیست و یکم و گسترش تکنولوژی های ارتباطی و وقوع تحولات جدید موجب خروج سلطه مطلق غرب در رسانهها و نهادها شده است به طوری که موج فزایندهای از اوایل سالهای ۲۰۰۰ در حمایت از فلسطین تشکیل شده است. با این وجود شاهد ضعفهایی از سوی کشورهای اسلامی برای رساندن فریاد مردم فلسطین و احقاق حقوق آنها هستیم. مقام معظم رهبری در ششمین دور از کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین به لزوم حمایت سیاسی از فلسطین تأکید کردهاند، تلاش کشورهای
اسلامی در حمایت سیاسی از فلسطین (در کنار حمایت مالی و نظامی)، در قالب تلاش برای وحدت گروههای فلسطینی، حمایت حقوقی، حمایت رسانهای و حمایت نهادی و سازمانی میتواند راه حل مؤثری برای حمایت عملی از فلسطین باشد.
منابع:
[۱] – Louis Charbonneau, “Palestinians win implicit U.N. recognition of sovereign state”, published in Reuters.com on Nov 29, 2012, See in: http://www.reuters.com/article/us-palestinians-statehood-idUSBRE8AR0EG20121129
[۲] – ۵ Acts of Latin American Solidarity with Palestine, published in alethonews.wordpress.com on Nov 27, 2015, See in: https://alethonews.wordpress.com/2015/11/27/5-acts-of-latin-american-solidarity-with-palestine/
[۳] – Palestine present more than ever in Latin American politics, published Aljazeera.com on 9 Aug 204, See in: www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/08/palestine-present-more-than-ever-20148784749547623.html
[۴] – وحیده احمدی، «رویکرد اتحادیه عرب به مسئله فلسطینیها»، فصلنامه مطالعات فلسطین، پائیز و زمستان ۱۳۹۲، شماره ۲۲ و ۲۳، صفحه ۴۰-۶۲٫
[۵] – رحمت ابراهیمی، افول مسئله فلسطین در اولویتهای اتحادیه عرب، منتشرشده در وبسایت خبرگزاری قدس، تاریخ انتشار ۲ بهمن ۱۳۹۵ قابل بازیابی در آدرس زیر: فول-مسئله-فلسطین-در-اولویت-های-اتحادیه-عرب/http://qodsna.com/fa/2/
[۶] – «جهاد اسلامی: اعراب حمایت از فلسطین را از ایران یاد بگیرند»، وبگاه روزنامه کیهان، تاریخ انتشار ۱ آبان ۱۳۹۵، قابل بازیابی در: جهاد-اسلامی-اعراب-حمایت-از-فلسطین-را-از-ایران-یاد-بگیرند/ http://kayhan.ir/fa/news/88387
[۷] – In Memoriam Yasser Arafat (1929-2004), published in Washington Report on Middle East Affairs on 2005 JANUARY-FEBRUARY see in: http://www.washingtonreport.me/2005-january-february/in-memoriam-in-memoriam-yasser-arafat-1929-2004.html.
[۹]– John Irish” UNESCO grants Palestinians full membership”, published in reuters.com on Middle East Affairs on 31 oct 2011, see in: reuters.com/article/us-palestinians-unesco-idUSTRE79U1ZY20111031
[۱۰] -Ali Gharib, “U.N. Adds New Name: State of Palestine”, published in thedailybeast.com on December 2012, See in: http://www.thedailybeast.com/articles/2012/12/20/u-n-adds-new-name-state-of-palestine.html
[۱۱] – بیانات در ششمین کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین، منتشرشده در وبگاه حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای در تاریخ ۳/۱۲/۱۳۹۵ قابل بازیابی در آدرس: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35712
[۱۲] – حسن لاسجردی، نقش رسانههای خارجی در پوشش اخبار، وبسایت باشگاه اندیشه، تاریخ انتشار ۴ بهمن ۱۳۸۸، قابل دسترسی در آدرس: http://www.bashgah.net/fa/content/show/39189
[۱۳] – احمد کاظم زاده، مقایسه عملکرد «الجزیره» و «العربیه» در قبال جنگ غزه، خبرگزاری فارس، منتشرشده در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۹۳، قابل بازبینی در: http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930431000638
[۱۴] – رسانهها قوه چهارم در حمایت از فلسطین هستند، نسیم آنلاین، منتشرشده در ۴ اسفند ۱۳۹۵، قابل بازیابی در آدرس: http://www.nasimonline.ir/(S(jtbtp5sbrtlw5psrndhqodvv))/Content/Detail/2088760/
[۱۵] – مهدی فتاحی، چشمانداز ایران به سازمان کنفرانس اسلامی به فرصتها و ناکامیها، فصلنامه دانشنامه، دوره ۳، شماره ۵۷، بهار ۱۳۸۹، صص ۱۱۲ و ۱۱۳٫
[۱۶] – یادآوری مسئولیتها در نشست جنش عدم تعهد، مصاحبه با حسین دهقانی سفیر و سرپرست نمایندگی دائم ایران نزد سازمان ملل متحد، منتشرشده در وبسایت دیپلماسی ایرانی در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۳، قابل بازیابی در آدرس: فلسطین+تنها+موضوعی+که+اعضای+quot%3B نم quot%3B+بر+آن+اتفاق+نظر+دارند.html1936745/ http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/
[۱۷] – اسناد جنایت جنگی صهیونیستها در غزه روی میز دادگاه لاهه، گفتوگو با خانم دکتر می صبحی الخنساء، خبرگزاری فارس، منتشرشده در تاریخ ۱۵ مرداد ۹۳، قابل بازیابی در: http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930514000374
[۱۸] – دیوان کیفری بینالمللی همرأیی به نفع فلسطین صادر نخواهد کرد، مصاحبه با اورهان یولدوز رئیس جامعه شیعیان هلند، مصاحبه با خبرگزاری نفت ما، ۲۴ تیر ۱۳۹۵، قابل بازیابی در:
[۱۹] – مایکل لومباردینی، دیوان بینالمللی دادگستری اسلامی: گامی بهسوی یک نظام حقوقی بینالمللی اسلامی، ترجمه محمود جلالی، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست شماره ۹، ۱۳۸۲، صص ۱۶۲-۱۸۰٫
[۲۰] – تحولات رژیم صهیونیستی پس از آشتی ملی، منتشرشده در وبسایت اندیشکده تبیین، منتشرشده در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳، قابل بازیابی در آدرس: