مطالعه سیاست خارجی ج.ا. ایران و عربستان‌سعودی در سوریه

چکیده

اهمیت ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی سوریه، این کشور را مورد توجه قدرت های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار داده است. موقعیت استراتژیک سوریه از لحاظ پرستیژ در جبهه مقاومت، مسائل امنیت ملی، رقابت در قدرت منطقه‌ای و توسعه نفوذ در غرب آسیا مورد توجه این ج.ا.ایران و عربستان سعودی بوده به گونه‌ای که بحران سوریه در پی بیداری اسلامی به میدان رقابت این دو کشور تبدیل شده است. با توجه به اینکه روابط دو کشور ج.ا.ایران و عربستان در مسائل منطقه‌ای تاثیرگذار می‌باشد و نوع رابطه این دو کشور در حل یا تداوم بحرانهای خاورمیانه (غرب آسیا) تاثیر خواهد داشت؛ ضرورت دارد به آن پرداخته شود. این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی و در روش عقلی و تجربی روابط ایران و عربستان را در حوزه غرب آسیا در قالب نظریه بازی ها مورد بررسی قرار داده است. سوال این است که سوریه چه اهمیت ویژه‌ای برای قدرت‌های منطقه‌ای دارد و نتیجه سیاست های آن ها برای دوران احتمالی بعد از بشار اسد، چیست؟ فرض بر این است که ج.ا.ایران به دنبال خروج از محذوریت های ژئوپلیتیکی و امنیتی و استفاده از فرصت‌های استراتژیکی سوریه در جهت گسترس نفوذ در غرب آسیا است و عربستان نیز در پی جبران کاستی های سیاست خارجی خود در حوزه‌های دیگر غرب آسیا از جمله عراق، ضدحرکت هایی را در قبال نفوذ رو به گسترش ج.ا.ایران ترتیب داده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که بازی رقابتی دو کشور یاد شده را در بحران سوریه می‌توان در قالب قاعده حاصل جمع جبری صفر مورد تبیین و تحلیل قرار داد.

نویسنده:

محمدعلی شهریاری: عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی بوشهر

نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام - دوره 5، شماره 4، زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله کلیک کنید.