مصر کانون جدید سیاست تشویق و تنبیه آمریکایی

آژانس همکاری امنیتی پنتاگون می‌گوید مصر قصد دارد از این بالگردها برای نوسازی نیروهای مسلح خود جهت رسیدگی به منافع مشترک قاهره و واشنگتن در مبارزه با فعالیت‌های تروریستی در شبه‌جزیره سیناءکه امنیت مصر و اسرائیل را نیز تهدید می‌کند، استفاده نماید. با وجود فشارهای وارد آمده به دولت آمریکا به دلیل حمایت های تسلیحاتی از دولت عبدالفتاح السیسی و لغو برخی ممنوعیت ها در زمینه ی فروش سلاح به مصر که با روی کار آمدن السیسی،وضع شده بود؛چرایی اقدام اخیر دولت ترامپ در ادامه ی مسیری که از پیش در مقابل قاهره در پیش گرفته است،مورد سوال می باشد.
واکنش محافل امریکایی به تصمیم اخیر دولت ترامپ
همزمان با اعلام موافقت اولیه دولت امریکا با تجهیز ناوگان هوایی ارتش مصر،دو مرکز پژوهشی در واشنگتن از دولت آمریکا خواستند که کمک‌های نظامی خود را به مصر کاهش دهد و همچنین از کارشکنی‌های عبد الفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر در امور حقوق بشری چشم پوشی نکند. در گزارش این مراکز آمده است که السیسی،با وجود آنکه به منافع آمریکا و مسائل مورد اهتمام آن، احترام نمی‌گذارد،انتظار دارد که سطح بالایی از کمک‌های آمریکا را دریافت کند.همچنین دولت مصر به جای اینکه از این کمک‌ها برای توسعه توانمندی‌های ارتش استفاده کند و منافع امنیت ملی مشترک را تقویت کند، از این کمک‌ها برای جانبداری و نفوذ استفاده کرده است.

نویسندگان این گزارش از آمریکا خواستند که کمک‌های سالیانه خود به مصر را که بالغ بر 1.3میلیارد دلار است، 300 میلیون دلار کاهش دهد تا از محل کاهش این کمک ها، منابعی برای امور بشردوستانه و مبارزه با ویروس کرونا تخصیص یابد.نویسندگان این گزارش نه تنها دولت ترامپ بلکه دولت‌های پیشین آمریکا را نیز متهم کرده‌اند که در خصوص نقض حقوق بشر در مصر توجه کافی نداشته‌اند و حتی به روابط این دو کشور بعدی خاص بخشیده‌اند.

این گزارش به نقل از تام مالینوفسکی،عضو کنگره آمریکا و یکی از منتقدان بزرگ قاهره در واشنگتن می گوید که ارتش مصر به هیچ عنوان کارآمدی لازم را در مقابله با فجایع ندارد. مالینوفسکی می‌گوید:با وجود خدماتی که مصر از کاخ سفید دریافت می‌کند، در مقابل، به ما هیچ چیز ارائه نمی‌کند؛‌ این آن وضعیتی نیست که در آن حقوق بشر را با چیزی که باید در خدمت منافع ملی آمریکا باشد، مبادله کنیم. مصر به هیچ عنوان در تحقق اهداف صلح و امنیت سهیم نیست.در پایان این گزارش آمده است که کمک‌های آمریکا به مصر باعث نفوذ واشنگتن در سیاست‌های السیسی نمی‌شود تا جایی که مصر به تضعیف منافع آمریکا در منطقه متهم شده است.

استراتژی تسلیحاتی جدید قاهره و تلاش واشنگتن برای حفظ جایگاه خود در مصر
همزمان با روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی در مصر،دولت آمریکا بخشی از کمک های مالی و تسلیحاتی خود به قاهره را به حالت تعلیق درآورد. در مقابل از همان روزهای اول به قدرت رسیدن السیسی در مصر،گرمی روابط مسکو و قاهره در دوره ی جدید،نمایان بود؛پوتین در مراسم تحلیف السیسی پیامی ویژه و مکتوب را به دست همتای مصری خود رساند و پس از آن نیز تعدد سفرهای مقامات دو کشور به پایتخت های یکدیگر نشان از آغاز فصلی نو در روابط مسکو و قاهره داشت.

دولت جدید مصر از همان سال آغاز استقرارش در کاخ الاتحادیه تلاش های زیادی برای نزدیک شدن به مسکو انجام داد و عدم همراهی مورد انتظار قاهره از واشنگتن،بر سرعت این امر افزود. یکی از ابعاد نزدیکی روابط قاهره و مسکو،روابط نظامی و امنیتی در دوران جدید می باشد،درشرایطی که دولت امریکا برخی ممنوعیت های فروش سلاح به مصر را تا اطلاع ثانوی اعلام کرده بود،مسکو در سال 2015  از امضای قراردادی با طرف مصری برای فروش 46 فروند بالگرد،تمساح روسی به آن کشور خبر داد.

در تکمیل این قرارداد نیز ناو میسترال فرانسوی که از قابلیت حمل این بالگردها برخوردار بود و توسط روسیه سفارش داده شده بود،درنهایت از سوی طرف فرانسوی به مصر تحویل داده شد. در کنار این امر نزدیکی دیدگاه های روسیه ومصر در پرونده های مختلف منطقه ای من جمله سوریه و هم اکنون نیز لیبی،بیش از پیش امریکا را در معرض ترس از دست دادن جایگاه سنتی اش در مصر و پس از قرارداد کمپ دیوید، قرار داد. دولت ترامپ با لغو برخی محدودیت های فروش اسلحه به مصر و کمک به این کشور در نهادهای پولی و مالی بین المللی برای اخذ کمک های مالی،سعی در بازیافتن جایگاه سابق خود در سیاست های قاهره را داشته است.

این درحالیست که واشنگتن برای جلوگیری از تعمیق بیش از پیش روابط مسکو و قاهره از ابزار تهدید نیز استفاده کرده است و امریکا در جدیدترین مورد علنی این امر،مصر را در صورت دریافت جنگنده های سوخو-35 روسی به تحریم تهدید کرده بود. دولت مصر که در پایان سال 2018 با طرف روس،توافقنامه ی خرید این جنگنده های پیشرفته را امضاء کرده بود در شرایطی با تهدید امریکا مواجه شد که پاسخی رسمی به این تهدید نداده و حتی برخی منابع نظامی نزدیک به دولت مصر،در مصاحبه هایی مطبوعاتی خرید های متنوع تسلیحاتی و افزایش شریک های نظامی را سیاست صحیح و غیرقابل تغییر قاهره عنوان کردند.

این درحالیست که به تازگی نیز دولت مصر در ادامه ی دریافت خریدهای تسلیحاتی خود از کشورهایی به جز آمریکا،سومین زیردریایی اس 43 ساخت آلمان که قرار داد آن مربوط به سال 2014 بود را دریافت کرد. بنابراین سیاست دولت فعلی مصر در مسائل منطقه ای که در پس خود نیز کاهش وابستگی نظامی به امریکا را در پی داشته است و حتی امکان تغییر موازنه ی قدرت به ضرر رژیم صهیونیستی را پررنگ کرده است،تا جایی که محافل صهیونیست این امر را بالاخص در حوزه ی هوایی و در صورت دریافت تسلیحات روسی توسط قاهره،عنوان کرده اند؛سبب نگرانی امریکا و موجب تجدید نظر واشنگتن در قبال سیاست های پیشین این کشور در قبال مصر، که پیشتر به سبب حوادث سال 2013 و به قدرت رسیدن عبدالفتاح السیسی،اتخاذ شده بود، شده است.

لذا تمامی انتقادات محافل حقوق بشری و حتی تعارض دیدگاه های قاهره با واشنگتن در برخی پرونده ها،مانع از این امر نخواهد شد که امریکا روابطش را با شریک استراتژیک خود در منطقه به شکل سالهای قبلی پیش ببرد و بیش از پیش سبب دور شدن مصر از خود و افزایش نفوذ روس ها در شمال آفریقا شود. بنابراین سیاست فروش تسلیحات نظامی به مصر و کمک های امریکا برای تجهیز ارتش این کشور درواقع روی دیگر سکه ی تهدید مصر در صورت افزایش مراودات نظامی با روسیه می باشد که به نظر در آینده نیز از سوی امریکا با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد.