آمریکابه جای زیر سوال بردن پاکستان پاسخگوی شکست در افغانستان باشد

در روزهای اخیر شاهد افزایش فشارهای آمریکا به پاکستان و تنش در روابط اسلام آباد- واشنگتن هستیم. امری که با روی آمدن «دونالد ترامپ» در ابتدای سال ۲۱۰۷ میلادی قوت گرفت؛ رئیس جمهوری آمریکا چندی پس از آغاز به کار خود و در هنگام اعلام استراتژی جدید خود برای افغانستان و کشورهای جنوب آسیا، با اشاره به پاکستان و متهم کردن این کشور به حمایت از تروریسم از اسلام آباد خواست که هر چه سریع تر پناهگاه های امن گروه های تروریستی به ویژه طالبان و شبکه حقانی را در خاک خود نابود کند.

وی همچنین روز دوشنبه در اولین پیام توئیتری خود در سال نو میلادی، پاکستان را آماج حملات لفظی خود قرار داد و ادعا کرد: آمریکا کورکورانه بیش از ۳۳ میلیارد دلار در طول ۱۵ سال اخیر به پاکستان کمک کرده است؛ در حالی که آنها چیزی جز دروغ و فریب به ما تحویل نداده و رهبران ما را احمق پنداشته اند. آنها به تروریست هایی که ما در افغانستان به دنبالشان هستیم، پناه داده اند!

این موضوع واکنش شدید سران پاکستان را به دنبال داشت، چنانچه «خواجه آصف» وزیر امور خارجه پاکستان اعلام کرد که تاریخ به ما یاد داده است که نباید کورکورانه به آمریکا اعتماد کنیم. در این زمینه خبرنگار مهر گفتگویی با «آصف علی خان دورانی» سفیر پاکستان در ایران انجام داده است که در ادامه از نظر می گذرد؛

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در استراتژی جدید خود توجه و اهتمام ویژه ای به امنیت افغانستان نشان داد و به شدت از پاکستان به دلیل ایفا نکردن نقش مثبت در این زمینه انتقاد کرد، چنانچه در اولین روز از سال نومیلادی نیز طی پیامی بر صفحه توئیتر خود اسلام آباد را آماج حملات لفظی خود قرار داد. دلیل رویکرد منفی ترامپ نسبت به پاکستان چیست؟

جواب ترامپ را سران پاکستان دادند که جواب قاطعانه ای هم بود. اما درباره موضع پاکستان در قبال افغانستان باید گفت که اسلام آباد بارها اعلام کرده است که امنیت و ثبات در افغانستان بیشتر از هر کشوری به نفع پاکستان خواهد بود. بنابراین اگر کسی دید منفی نسبت به نقش پاکستان در راه برقراری امنیت در منطقه به ویژه افغانستان دارد ما آن را کاملا رد می کنیم و نمی پذیریم.

اما ما اکنون باید به این مسئله فکر کنیم که چگونه امنیت را به منطقه برگردانیم؛ امنیتی که به خاطر وجود تروریسم در افغانستان دچار تزلزل و تنش شده است. آمریکا نیز باید در این زمینه پاسخگو باشد که چرا با وجود حضور ۱۶ ساله واشنگتن در افغانستان امنیت به این کشور بازنگشته است؟ چرا در حضور نظامیان آمریکایی در این کشور افغانستان به بزرگترین کشور تولید وقاچاق مواد مخدر تبدیل شده است؟ در حال حاضر بیشترین تولید مواد مخدر در افغانستان است و ۴۵ درصد مواد مخدری که در اروپا به خرید و فروش می رسد در افغانستان تولید می شود آن هم با وجود حضور آمریکا در این کشور. آمریکا همچنین باید در این زمینه پاسخگو باشد که ۵ میلیارد دلار در آمدی که از تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان به دست می آید نصیب چه کسانی می شود و موضع واشنگتن در قبال آنها چیست؟ هم نیروهای افغانستان و هم خود آمریکا به این مسئله اذعان داشته اند که طالبان ۴۵ درصد خاک این کشور را تحت کنترل خود دارد، آمریکا چه پاسخی در قبال این موضوع با وجود حضور طولانی مدت خود در افغانستان دارد؟ آمریکا بیاید و پاسخ این مسئله را بدهد که با وجود حضور واشنگتن در افغانستان داعش چگونه در این کشور نفوذ کرد؟ پس واشنگتن ابتدا در قبال این مسائل پاسخگو باشد بعد درباره پاکستان اظهار نظر کند.

اما اگر دقت کنید روابط اسلام آباد- واشنگتن در دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» نزدیکتر و بهتر بود چرا موضع آمریکا در قبال پاکستان در دوران ترامپ به یکباره عوض شد؟

در حقیقت باید گفت که اکنون کل دنیا نگران رفتار ترامپ و اظهارات وی هستند در این زمینه من نمی توانم جزئیات بیشتری ارائه دهم اما خب واضح است که شخصیت های مختلف با یکدیگر متفاوت اند.

در این استراتژی نقش هند در افغانستان افزایش می یابد. چرا دولت ترامپ خواهان ایفای نقش گسترده تر هند در افغانستان است؟ این موضوع همچنین سبب نگرانی سران اسلام آباد شده است چنانچه در سفر اخیر «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا به پاکستان سران اسلام آباد این نگرانی را مطرح و خواهان در نظر گرفتن منافع پاکستان در استراتژی جدید ترامپ شدند.

بله درست است آمریکا به سمت هند گرایش بیشتری پیدا کرده است و پاکستان نیز در این زمینه اعتراضی ندارد چرا که این حق هر کشوری است که روابطش را با سایر کشور ها تنظیم کند و پیش ببرد. اما در مورد نقش هند در افغانستان باید گفت که دهلی نقش منفی در افغانستان دارد و ما به این موضوع معترضیم. چرا که متاسفانه هند از خاک افغانستان بر علیه پاکستان استفاده می کند و ترویست هایی را برای انجام عملیات از این خاک به اسلام آباد روانه می کند و پر واضح است که این دست اقدامات هند به امنیت منطقه صدمه خواهد زد چرا که اگر منطقه دچار نا امنی شود ضرر و زیان آن به خود هند نیز خواهد رسید.

آیا استراتژی ترامپ در خصوص ایفای نقش بیشتر هند در افغانستان برای ایجاد موازنه مقابل چین نیست؛ چینی که در حال گسترش روابط با پاکستان است؟

اگر من در این زمینه اظهار نظری نکنم بهتر است، چرا که کاری که آمریکا نتوانست در افغانستان انجام دهد هند چگونه می تواند انجام دهد. من تمایلی به صحبت در این زمینه ندارم.

اما از طرفی روابط چین و پاکستان در زمینه های مختلف از جمله کریدور اقتصادی پکن- اسلام آباد و جاده ابریشم و... گسترش یافته و روز به روز نیز بیشتر می شود، شاید یکی از دلایل گرایش واشنگتن به سمت دهلی، این موضوع باشد.

باید بگویم که روابط چین و پاکستان بر ضد هیچ کشور سومی نیست و نخواهد بود. اما احاطه هند بر افغانستان صرفا باعث استحکام بخشیدن و قوت گرفتن قدرت هایی در افغانستان می شود که صرفا نا امنی را در منطقه گسترش می دهند و تنها نگرانی پاکستان نیز در این زمینه است.

چند روز پیش نشستی با حضور سران چین و افغانستان و پاکستان ذیل همکاری در جاده ابریشم برگزار شد. جاده ابریشم به نوعی طرح چین برای گسترش نفوذ پکن است. جایگاه پاکستان در مسیر ابریشم مورد تاکید چین چیست و آیا این همکاری می تواند رقیب بندر «چابهار» و همکاری هند در آن باشد؟

پروژه جاده ابریشم (یک کمربند- یک جاده) یک پروژه اقتصادی است و هدف آن نیز ایجاد ارتباط بین کشورهای منطقه و بهبود توسعه و تجارت در منطقه است؛ توسعه و تجارت را نمی توان به زور بر کسی تحمیل کرد اما وقتی ارتباطات شکل بگیرد و مسیر های جدیدی به وجود آید در این صورت راه برای توسعه روز افزون تجارت باز می شود. ما از بابت حضور در این پروژه بسیار خرسندیم و با دید مثبتی به آن می نگریم چرا که پروژه یک کمربند- یک جاده به طور قطع باعث فروغ اقتصادی منطقه خواهد شد.

و در مورد بندر چابهار نیز باید بگویم که پاکستان هیچ گونه نگرانی در این خصوص ندارد بلکه ما از بابت پیشرفت و توسعه چابهار خرسند نیز هستیم چرا که وقتی تجارت و اقتصاد در یک منطقه فروغ پیدا می کند امنیت نیز پا به پای آن گسترش می یابد و زمینه های ایجاد ناامنی و بی ثباتی در منطقه کاهش می یابد.

افزون براین بندر گوادر پاکستان در نزدیکی بندر چابهار است و ما نگرانی از این بابت نداریم حتی که سران پاکستان پیشنهاد خواهرخواندگی گوادر و چابهار را نیز داده اند.

همچنین زمانی که فاز اول بندر چابهار توسط رئیس جمهور روحانی افتتاح شد، «میرحاصل خان بزنجو» وزیر بنادر و کشتیرانی پاکستان نیز در این مراسم شرکت داشت من نیز در این افتتاحیه حضور داشتم و این نشان حسن نیت اسلام آباد در این زمینه است که از توسعه چابهار نه تنها نگران بلکه خرسند است و به دید مثبت به آن می نگرد.

وضعیت همکاری ها و روابط دوجانبه ایران و پاکستان در دوره پسابرجام چگونه است؟

آن بخش از همکاری های ایران و پاکستان که قبل از برجام و به دلیل تحریم های بین المللی دچار نقصان شده بود، بعد از برجام به حالت عادی خود برگشت و بهبود یافت. حجم روابط تجاری تهران- اسلام آباد نیز طی یکسال گذشته تقریبا ۲۵ درصد افزایش یافته است و تلاش ها برای افزایش تسهیلات، رفع مشکلات بانکی و سایر زمینه ها نیز ادامه دارد، بنابراین واضح است که روابط دوجانبه طرفین بعد از برجام بهبود چشمگیری داشته است.

در خصوص تحت تعقیب قرار دادن تروریست هایی که از خاک پاکستان به خاک ایران وارد شده و عملیات انجام می دهند و وارد خاک پاکستان می شوند، اسلام آباد چه اقداماتی انجام داده است؟

در این زمینه اقدامات زیادی صورت گرفته است، انتصاب یک فرمانده جدید در مرز ایران و پاکستان به همراه تقریبا ۱۱ هزار نظامی در این منطقه که نه تنها برای کنترل تروریسم بلکه برای کنترل قاچاقچیان مواد مخدر صورت گرفته است. بدین ترتیب امنیت مرزها به شکل چشم گیری افزایش یافته و وضعیت نسبت به گذشته کاملا فرق کرده است.

پروژه حصار کشی مرزهای افغانستان و پاکستان در چه مر حله ای قرار دارد؟

انشاء الله در پایان دسامبر سال ۲۰۱۸، نود درصد کار حصار کشی مرزهای افغانستان و پاکستان تکمیل خواهد شد.

مقامات افغانستانی اعتراضاتی در این زمینه داشتند و خواهان قطع عملیات حصار کشی توسط سران پاکستان شدند؟

سران افغانستان که همیشه در مسائل مختلف معترض هستند. اما باید گفت که این مسئله مربوط به امنیت پاکستان و کنترل و مدیریت بهتر مرزهاست و ما این نصحیت را به برادران افغانستانی خود می کنیم که مسئله امینت ملی اسلام آباد را درک کنند و بدانند که این حصار کشی برای برقرای امنیت و ثبات در منطقه بسیار ضروری است.

شاید اعتراض سران افغانستان به این خاطر است که آنها مرز «دیورند» را به رسمیت نمی شناسند؟

آنها این مرز را به رسمیت بشناسند یا نه برای اسلام آباد هیچ تفاوتی ندارد چرا که این یک مرز بین المللی است و باید به قوانین مربوط به آن پایبند بود. دیورند نیز برای پاکستان یک مرز بین المللی است و ما نیز مطابق با مسائل امینت ملی کشور خود به کار حصار کشی مرزها ادامه خواهیم داد.