امیدواری به صلح در افغانستان بیشتر از هر زمانی است

این نشست در حالی برگزار شد که آمریکا نیز در حال مذاکره با طالبان است. نظر به رقابت موجود میان روسیه و آمریکا و اهمیت افغانستان برای مسکو و واشنگتن، تلاش جداگانه این دو کشور برای پیشبرد مذاکرات صلح خود جای سوال دارد.

حضور نیروهای امریکایی و دخالت نظامی امریکا در افغانستان شرایط بی ثباتی را فراهم آورده که علاوه بر طالبان گروههای چون داعش نیز افغانستان را عرصه مناسبی برای فعالیتهای خود یافته اند. آمریکا در حالی که ادعا می کند خواهان صلح در افغانستان است اما حضورش در این کشور عامل بی ثباتی است.

از همین رو برای اطلاع بهتر از چگونگی روند امور افغانستان با دکتر «محمد شفیق همدم» معاون سابق مشاور عالی رئیس جمهور افغانستان به گفتگو نشستیم.

«همدم» از کارشناسان امور بین الملل بوده و علاوه بر امر مشاوره با دفتر ریاست جمهوری افغانستان و فرماندهان ناتو در افغانستان سابقه تدریس در دانشگاه مریلند آمریکا را نیز دارد. متن مصاحبه با وی به شرح زیر است:

*آمریکا در دوره ترامپ موضع خود در خصوص طالبان را تغییر داد به این معنا که استراتژی مقابله مسلحانه با طالبان را به استراتژی مذاکرات صلح با طالبان تغییر داد. دلایل این تغییر اسراتراتژی چه مواردی بودند؟

استراتژی ایالات‌متحده آمریکا برای جنوب آسیا و افغانستان هنوز هم پابرجاست. نیروهای ایالات‌متحده آمریکا هنوز هم کماکان مشغول آموزش، مشاوره و حمایت نیروهای امنیتی افغانستان هستند و یک گروه از نیروهای آمریکایی همچنان در حال جنگ با جنگ طلبان بخصوص علیه داعش و القاعده است.

سهیم بودن بیشتر ایلات متحده آمریکا در مذاکرات صلح با طالبان مبنی بر تقاضای مکرر طالبان، رضایت حکومت افغانستان و منطبق با تعهدات نشست کابل برای صلح صورت گرفته است.

رئیس‌جمهور غنی قبل از تمام این پیشرفت‌ها آتش‌بس سراسری با طالبان را اعلان نمود و ایالات‌متحده آمریکا هم برای حمایت از تصمیم آقای غنی برای پیروزی آتش بس تلاش‌ کرد. در همین رابطه مبارزه مسلحانه علیه طالبان که به صلح‌باور ندارند و مصالحه با طالبان که از جنگ خسته‌اند به‌صورت موازی ادامه ادارد.

*براساس برخی اخبار قرار است خانم «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل مشاور «گلبدین حکمتیار» شود. با توجه به ارتباط حکمتیار با طالبان ارزیابی می شود که آمریکا درصدد است تا بخشی از بدنه جهادگران و اعضای طالبان را وارد قدرت سیاسی در افغانستان کند. نظر شما در این رابطه چیست؟

خبر انتخاب خانم نیکی هیلی به عنوان مشاور گلبدین حکمتیار، کاملاً نادرست و دور از حقیقت است. این موضوع فقط شایعه است. 

*نشست مسکو در حالی برگزار شد که دولت کابل نماینده ای در این نشست نداشت و شورای عالی صلح به گفته مقامات دولت افغانستان به صورت مستقل در این نشست شرکت کرده بود. چرا دولت افغانستان تمایلی به شرکت در این نشست نداشت و با توجه به عدم حضور دولت در این نشست نتایج و آینده آنرا چگونه ارزیابی می کنید؟

اینک امیدواری صلح در افغانستان بیشتر از هر زمان دیگر است به همین خاطر به اعتقاد برخی روسیه با برگزاری چنین نشست‌هایی می‌خواهد که روند صلح بین الا فغانی را مختل سازد. بر اساس این استدلال میزبانی هیات طالبان در مسکو مغایر به تعهدات مسکو در نشست کابل و تمام تعهدات دو جانبه میان افغانستان و روسیه است.

عدم حضور نماینده باصلاحیت حکومت در این نشست از دید کابل به علت مداخلات روسیه در روند صلح افغانستان است. وقتی از صلح صحبت می‌کنیم دقیقاً که این صلح میان طالبان و دولت افغانستان است، نه میان روسیه و طالبان. به همین خاطر نشست مسکو را می‌توان فقط یک زمینه تبلیغات سیاسی برای طالبان و مغایر با معیارهای مذاکرات صلح تعریف کرد.

*زلمای خلیل زاد به عنوان نماینده امریکا در امور افغانستان تعیین شده است. با توجه به پیشینه او در ارتباط گرفتن با طالبان آیا انتصاب وی تاثیری بر روند صلح با طالبان خواهد داشت؟

  انتخاب خلیل زاد به عنوان نماینده ویژه ایالات‌متحده آمریکا یک اقدام بی‌سابقه است.

پیشرفت‌های چشم‌گیر در عرصه مذاکرات و صلح با طالبان بر اثر نفوذ خلیل زاد است. باید که در حضور خلیل زاد متوقع تغییرات جدی و گسترده در روند صلح بود. اکثریت افغان‌ها به این باور هستند که خلیل زاد می‌تواند که روند مذاکرات صلح را وارد یک مرحله جدید و مثمر سازد.

*دولت افغانستان اعلام کرده است که گفتگو با طالبان باید از سوی دولت صورت گیرد و هر گونه مداخله خارجی در این امر را نمی پذیرد. آیا دولت با گفتگوی آمریکا با طالبان نیز مخالف است؟

دولت افغانستان خواهان مذاکرات بین‌الافغانی و تحت رهبری و مالکیت افغان‌ها است. ایالات‌متحده آمریکا با رضایت دولت افغانستان و تقاضای مکرر طالبان وارد گفتگوها گردیده است،‌ اما باید فراموش نکنیم که هدف این مذاکرات فقط زمینه‌سازی صلح بین دولت افغانستان و طالبان است.

دولت افغانستان از حمایت و همکاری ایالات‌متحده آمریکا در مذاکرات با طالبان خرسند است و تاکنون نیز از هر نوع تلاش آمریکا برای زمینه‌سازی مذاکرات با طالبان استقبال کرده است. یک موضوع را باید فراموش نکنیم که آمریکا هم یک طرف قضیه است و از این حیث بزرگ‌ترین حامی دولت افغانستان درروند مذاکرات نقش حیاتی را می‌تواند بازی کند.