دیپلماسی عمومی آمریکا از تصویر تا واقعیت

به گزارش اسلام تایمز ؛‌در نشستی که توسط پژوهشکده مطالعات آمریکا و در سالن اجتماعات مرکز مطالعات عالی بین المللی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد پروفسور نورمن فینکلشتاین از استاید برجسته علوم سیاسی آمریکا و از منتقدان سیاست های کاخ سفید، دکتر فؤاد ایزدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و آقای نادر طالب زاده کارشناس برجسته فرهنگ و رسانه نظرات و دیدگاه های خود را مطرح نمودند که در ذیل بطور خلاصه به آنچه در این نشست علمی برگزار گردید اشاره می شود.

پرفسور نورمن فینکلشتاین

پرفسور نورمن فینکلشتاین بحث خود را در مورد دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران آغاز نمود. در این راستا بیان نمود که دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران مبتنی بر تخریب و خطرناک جلوه دادن چهره ایران در کشور آمریکا و در جهان شکل گرفته است. از این رو چهره ایران در آمریکا بسیار منفی است و ایران در فهرست چهار کشور آخر و در کنار کره شمالی، رژیم صهیونیستی و پاکستان قرار گرفته است. به عبارت دیگر به نظر این محقق سیاسی باید اذعان نمود که دیپلماسی عمومی آمریکا علیه ایران با موفقیت روبرو شده است.

این استاد دانشگاه سپس این سؤال را مطرح نمود که باتوجه به این شرایط چگونه می توان نگاه به ایران را در آمریکا تغییر داد؟ از نظر ایشان تغییر چهره ایران در آمریکا کار بسیار دشواری است. او در توجیه این مسئله گفت می توان جامعه آمریکا را به دو دسته تقسیم نمود. دسته اول مردم عادی اند که عمدتاً مذهبی هستند. برخلاف سایر کشورهای صنعتی دیگر ،70% از مردم جامعه آمریکا به گزارهای دینی اعتقاد دارند.

دسته دوم نخبگان فرهنگی این کشورند که عمدتاً در برنامه های تلویزیونی، سینما و در غرفه های کتاب فروشی ظاهر می شوند. برخلاف عموم مردم آمریکا، نخبگان فرهنگی آمریکا سکولار و غیر دینی هستند. او با اشاره به معنای خاص لیبرالیسم در میان نخبگان فرهنگی آمریکا به این واقعیت اشاره نمود که اگر چه لیبرالیسم در ابتدا معنای اقتصادی دارد اما نخبگان فرهنگی ایالات متحده در ارزش ها و هویت خود بسیار لیبرال هستند. وی با اشاره به سیاست هویت موجود در آمریکا، خاطر نشان ساخت که مردم مذهبی در آمریکا عقب افتاده و غیر منطقی جلوه داده می شوند. در واقع نخبگان به گونه ای شرایط را مدیریت می کنند که افراد مذهبی انسان های کم خرد جلوه داده شوند.

فینکلشتاین در ادامه به ابعاد لیبرالیسم فرهنگی این قشر از جامعه آمریکا اشاره نمود و گفت : این نخبگان فرهنگی از مدافعان سرسخت حقوق همجنس بازی مردان و زنان هستند و ازدواج همجنس بازان در این کشور حمایت می کنند در حقیقت معیار تمدن برای این افراد به رسمیت شناختن حقوق این سه دسته است و اگر کسی به این موارد اعتقاد نداشت متمدن تلقی نمیشود.

برخلاف مردم آمریکا که به اصول دینی پاینداند اما نخبگان فرهنگی این کشور به شدت نسبت به دین و اعتقادات دینی لیبرال اند. از این رو و به دلیل تأثیر شدید رسانه ها و نخبگان فرهنگی بر مردم، تغییر برداشت و تلقی از آمریکا در میان مردم این کشور بسیار دشوار است و می توان گفت ناممکن است.

دکتر فواد ایزدی

سخنران دوم این نشست دکتر فؤاد ایزدی بودند که در ابتدا به معنا و مفهوم دیپلماسی عمومی اشاره کردند و افزوند که در آمریکا بودجه های هنگفتی برای دیپلماسی عمومی قرار صرف می شود. چه اینکه در بودجه سال 2014 میلادی، 780 میلیون دلار برای دیپلماسی عمومی اختصاص داده شده است. ایشان در در تحلیل چرایی اهمیت دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال خاورمیانه اشاره کردند که امروز در آمریکا به این نتیجه رسیده اند که تجربه عراق و افغانستان نشان می دهد با جنگ نظامی نمی توان در این منطقه به پیروزی رسید و لذا در قالب طرح " بهبود دموکراسی در خاورمیانه" اقدام به طراحی دیپلماسی عمومی در قبال کشورهای خاورمیانه کرده اند.از نظر این کارشناس ارشد مسائل آمریکا در زمینه هزینه برای دیپلماسی عمومی برای خاورمیانه میان دموکرات و جمهوری خواه اختلافی وجود ندارد و همگی بر ضرورت این امر اتفاق نظر دارند.

بخش دوم سخنان دکتر ایزدی به آسیب شناسی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران اختصاص داشت. ایشان در این باره به تلاش های که در چند سال اخیر برای راه اندازی شبکه های همچون پرس تی وی و سایر شبکه های انگلیسی و عربی زبان اشاره نمودند و خاطر نشان ساختند که این تلاش های ایران گاه از سوی کشورهای غربی با تحریم ها و یا بستن این شبکه ها دچار مشکل می شود. وی ضمن لازم دانستن این تلاش ها، آن را ناکافی دانسته و معتقد بودند که ما باید تا آنجا فعالیت کنیم که بتوانیم نگاه غلط موجود در جوامع غربی علیه ایران را تغییر دهیم. این استاد دانشگاه به چالش ها و فرصت های دیپلماسی عمومی ایران در قبال آمریکا اشاره نمود و یکی از دلایل عدم موفقیت ما در زمینه دیپلماسی عمومی در قبال آمریکا را عدم اطلاع کافی در میان اصحاب قلم و رسانه عنوان نمودند.

در ادامه دکتر ایزدی به ظرفیت ها و فرصت های جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی عمومی پرداختند. ایشان ضمن بیان این نکته که ایران در کشورهای اسلامی دارای نفوذ ومحبوبیت بالایی است به نظر سنجی های مؤسسات معتبری همچون گالوپ و پیو اشاره کردند که همگی این واقعیت را نشان می دهند. به اعتقاد این استاددانشگاه نفوذ ایران تنها در کشورهای اسلامی نیست وامروز این کشور از آسیای جنوب شرقی گرفته تا آمریکای لاتین شناخته شده و دارای نفوذ و تأثیرگذاری است که باید از این ظرفیت ها استفاده کرد. در پایان نیز خاطر نشان ساختند که یکی از بهترین راه ها برای تغییر نگرش مردم و نخبگان غربی نسبت به ایران دعوت از اساتید دانشگاه و روشنفکران غربی برای حضور در ایران است.

نادر طالب زاده

سخنران دیگر این نشست، نادر طالب‌زاده، کارشناس مسائل رسانه، بود که به هجمه رسانه‌های غرب و آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران از آغاز پیروزی انقلاب اشاره کرد و گفت: برای آگاه کردن مردم آمریکا و غرب از واقعیت‌های ایران و زدودن تبلیغات ضدایرانی رسانه‌های غربی باید از حضور نخبگان و اساتید دانشگاه‌های غربی در ایران استقبال کرد تا آن‌ها تصویری صحیح از مسائل را به غرب انتقال دهند. به اعتقاد ایشان برای تحقق چنین امری نیاز به تقویت رسانه ها، از جمله تلویزیون، سینما و به کارگیری سیاست خارجی فعال وجود دارد و تحت چنین شرایطی می توان به تغییر وضع موجود امیدوار بود.